وسعت (به هكتار) ودامنه تغييرات ارتفاع
وسعت منطقه پيشنهادشده جهت حفاظت قريب به 12858 هكتارمي باشد . دامنه ارتفاعي آن از1751 مترواقع در مرز منطقه برروي پل مشرف به دره برم بره شور تا 2930 متر معروف به قله سيوك ازسطح دريا مي باشد .
توپوگرافي
منطقه اي است كوهستاني و تپه ماهوركه بعضي از نقاط آن صخره اي و صعب العبور بوده كه تنها ازطريق راههاي مشخص وازسوي افراد آشنا به منطقه امكان دسترسي به اقصي نقاط حائز اهميت آن مي باشد . باپيشروي اين منطقه به سمت غرب ازارتفاع آن كمي كاسته و تقريبا هم سطح با محيط پيرامون مي شود . ضلع جنوبي و جنوب غرب آن را بيشتر تپه ماهور پوشانده است .
اقليم
منطقه سيوك – نرم آب از مناطق سردسيري استان بوده كه در فصول بارش بويژه فصل زمستان پوشيده از برف و كاملا سفيد پوش مي باشد . برفهاي ضلع جنوبي و جنوب غربي آن بواسطه برآفتاب بودن زودتراز سايرنقاط آن آب مي شود و شاهد حركت روان آبهادر دره ها مي باشيم .
حداقل و حداكثر درجه حرارت باتوجه به اقليم حاكم برمنطقه بين 18- تا 38 درجه سانتيگراد درنوسان مي باشد .
منابع آبي
محدوده مدنظر علاوه بر آنكه مرزهاي شمالي و غربي آن محدود به رودخانه و دره هاي آبي مي باشد واجد تعداد قابل توجهي چشمه پرآب بويژه درضلع جنوبي آن ( معروف به نرم آب)بوده كه اكثراين چشمه ها در سالجاري كه خشكسالي برآن حاكم بوده از آب كافي برخوردارمي باشند . ضمنا رودخانه پرآب معروف به كبكيان نيزدرحاشيه ضلع جنوب شرقي به سمت شرق منطقه در حركت مي باشد .
با ذوب شدن برفها درفصل بهار وجوشش چشمه هاي موجود درمنطقه ، آب فراواني سطح منطقه را دربرگرفته كه با الحاق اين آبها شاهد خروج حجم زيادي از آب به بيرون از منطقه و رودخانه هاي مرزي و… مي باشيم .
پوشش گياهي ( جنگل ومراتع ، تيپهاي عمده گياهي و گونه هاي مهم ودرمعرض خطر تهديد )
-بارش شديد برف و باران ، ماندگاري حجم قابل توجهي از برف ، فوران چشمه هاي موجوددرمنطقه ، زمينه تنوع وتراكم پوشش گياهي رادرمنطقه فراهم نموده است . بااين اوصاف منطقه مذكور پوشيده از گونه هاي گياهي به شرح زيرمي باشد :
درختان و درختچه هاي منطقه عبارتنداز:
بلوط – بنه(پسته وحشي) – خينجوك(كلخنگ)- زبان گنجشك (بنيو) – سيسه(زالزالك) شن(پلاخور)- انجيز وحشي – گلابي وحشي(انجك) –دافنه (خوشك) بيد- كيكم(افرا)- ارژن- بادام وحشي – بادام كوهي و ……
گونه هاي بوته اي منطقه عبارتند از:
انواع گون – آويشن- گل عسلي- درمنه كوهي – درمنه صخره اي – مرزه – زبان درقفا- چويل – خاري و …
گونه هاي علفي منطقه عبارتنداز:
انواع گندميان – گلرنگ- مرغ- ميخك- بومادران (برنجاس)- ختمي – خارشتر- دم روباهي – تاج خروس- شيرين بيان – كنگر – تره تيزك- سياه دانه ،گل اشك(لاله واژگون) و… لازم به توضيح است كه درضلع جنوبي منطقه كه معروف به نرم آب مي باشد ،شاهد سطح وسيعي ازپراكنش لاله واژگون به ميزان حداقل 20هكتار درفصل بهارمي باشيم . پوشش متراكم لاله واژگون زيبايي منطقه را صدچندان نموده است .
گونه هايي چون تره وحشي ، ليزك-جاشير خوراكي-موسيردرمعرض خطرتهديد هستند كه اكثرا به دليل مصارف خوراكي و دارويي ، عدم مديريت بهره برداري منابع از سوي دستگاههاي ذيربط درمعرض خطر تهديد محسوب مي شوند . لازم به ذكر است كه گياهان منطقه داراي ارزش خوراكي – دارويي – مرتعي و حفاظتي مي باشند .
حيات وحش
پستانداران منطقه شامل:
پلنگ – خرس قهوه اي – روباه معمولي – شغال – خرگوش – گرگ – كفتار – سمور- راسو – سنجاب معروف ايراني – كل وبز ، سياهگوش – تشي( چوله) خارپشت (جوجه تيغي) انواع موش- خفاش نعل اسبي – خفاش گوش بلند – سگ آبي (شنگ) و… مي باشد .
پرندگان منطقه شامل:
كبك معمولي – قمري- ياكريم- كلاغ نوك زردونوك قرمز – غراب – انواع سسك – انواع گنجشك – جي جاق (بلوط خور)- تيهو – سينه سرخ – جغدجنگلي – عقابهاي طلايي – پرپا- دوبرادر- ماهيخوار – كبوترهاي جنگلي و كوهي – جغد جنگلي – دال – زنبورخوار معمولي – سبزقبا- سارمعمولي – جغدكوچك- پرستو- دم جنبانك – سارگپه- سنگ چشم – داركوب – انواع سهره-بحري – كمركولي كوچك و بزرگ و بعضي از پرندگان مهاجر چون لك لك ، اگرت – كاكايي كه درفصل زمستان دركناررودخانه هاي مرزي و حاشيه منطقه مشاهده مي شوند .
خزندگان منطقه شامل :
مارمولك- آگاما-لاك پشت – مارجعفري- كورمار- مارپلنگي- مارآبي – ماردشتي – افعي (گرزه مار) و … مي باشد .
دوزيستان منطقه شامل :
قورباغه و وزغ مي باشد .
آبزيان منطقه شامل :
گرچه درمرز وحاشيه نزديك منطقه شاهد جريان آبي دائمي چون رودخانه هاي چنار و كبكيان و بن دره مي باشيم اما شاهدگونه هايي چون ماهي شيربت(سرخه)- ماهي قزل-مارماهي- رفتگرماهي دررودخانه كبكيان وبعضا دررودخانه چنارمي باشيم .
وضعيت مرزبندي منطقه
مرزبندي منطقه بطوركامل شامل مرزهاي باثبات طبيعي و انسان ساخت چون رودخانه ، خط الراس كوه و جاده هاي اصلي قديمي بين روستايي وشهري و جاده هاي خاكي قديمي درون منطقه مي باشد .
شرح كلي مرزبندي دربند 18 اين گزارش آمده است .
فعاليتهاي انساني و تعارضات
درمرزبندي منطقه پيشنهادي تمام تلاشهادرجهت انتخاب محدوده اي بوده كه كمترين تعارضات و فعاليتهاي حقيقي و حقوقي رادربرداشته باشد . دراين محدوده عرصه بسيارناچيزي ازجمله اراضي كشاورزي و باغات درمنتهي اليه مرزمنطقه كه غالبا بصورت ديم كاشت مي شوند مشاهده مي شود . البته اكثر عرصه هاي كشاورزي فاقد سند مالكيت شخصي بوده و جزء عرصه هاي ملي و دولتي بوده كه قبلا طي چهل الي پنجاه سال گذشته توسط مردم جهت امرارمعاش به زمينهاي كشاورزي تبديل شده اند . درنقاطي ازمنطقه تعدادي ازمردم عشايرازقديم الايام موقتا ساكن مي باشند كه بنابه گفته ريش سفيدان محلي عشايرمذكور فاقدطرح دامداري (پروانه مرتعداري) مي باشند و هر دامدارطبق عرف محلي دربخش هاي كمي از مراتع منطقه به مدت نودالي يكصدروز به دامداري مشغول وباپايان يافتن زمان بهره برداري از مراتع ، كليه دامداران تاسال بعداقدام به ترك منطقه مي كنند . بنابراين مي توان با اطميان گفت كه عرصه هاي كشاورزي موجود درمرزمنطقه فاقد سند ثبتي بوده وهمه متعلق به دولت است و عشايري كه صرفا درزمان ييلاق درمنطقه به سرمي برند فاقدطرح مرتعداري هستند كه باحفاظت ازمنطقه واعمال قوانين ومقررات دستگاههاي ذيربط بالاخص منابع طبيعي مي توان به راحتي پاسخگوي تعارضات اجتماعي و حفاظت و صيانت ازاين منطقه مستعد و با ارزش شد .
لازم به ذكراست كه مراتع پيراموني منطقه پيشنهادي باتوجه به درابودن چشمه ها و مراتع مستعد به راحتي مي تواند جوابگوي دام دامداران منطقه باشد .
امكانات و تجهيزات موردنياز جهت حفاظت
به منظور حفاظت مطلوب ازمنطقه نيازمند موارد ذيل مي باشيم :
1- احداث چهارباب پاسگاه محيطباني درنقاط حساس و دوجانپناه درديگر نقاط منطقه
2- بيست نفر نيروي محيط بان وچهارنفركارشناس.
3- پنج دستگاه خودروكمك دار و دوازده دستگاه موتورسيكلت.
4- شبكه هاي بي سيم سيار، ثابت ، دستي و كليه تجهيزات انفرادي از جمله كوله پشتي ،كيسه خواب ، دوربين چشمي، دوربين عكاسي، دوربين فيلمبرداري ، تلسكوپ ، لباس گرم ، اسلحه و ……..
5- تجهيزهريك از پاسگاههابه تمام مايحتاج اوليه ازقبيل آب ، برق خورشيدي ، تخت، پتو، كولر، تلويزيون و……
امكانات و تجهيزات موجود براي حفاظت
ازآنجائيكه منطقه مذبور مراحل مقدماتي راجهت ارتقاء سطح به كلاس حفاظتي طي مي كند، فاقدهرگونه امكانات اوليه مي باشد . علي ايحال به محض تصويب آن منطقه ازسوي شورايعالي حفاظت محيط زيست ازكليه امكانات اداره كل و ديگر مناطق حفاظتي موجود درراستاي حفاظت مطلوب ازمنطقه استفاده خواهدشد .
نظرمسئولين ومردم محلي درخصوص حفاظت ازمنطقه چيست وميزان آگاهي وآشنايي آنها ازاهداف و عملكرد سازمان درچه حدي است ؟
مسئولين ومقامات استاني باتوجه به آگاهي كامل از اقدامات بعمل آمده درخصوص بازنگري مناطق حفاظت شده دنا ودناي شرقي كه زمينه كاهش و حتي رفع بسياري از مشكلات و معارضات را به دنبال دارد ، اعتقاد دارند كه درقبال كاهش سطح بعضي از عرصه هاي حفاظتي دربازنگري مناطق ، حتما بايستي با حفاظت از ديگر مناطق مستعد، علاوه بر جبران سطوح كاهش يافته ، نسبت به افزايش سطح مناطق چهارگانه دراستان اقدام نمود . بنابراين جاي خوشبيني است كه مقامات استاني دراين راستا يارو ياور محيط زيست بوده ، چرا كه از اهداف سازمان متبوع اطلاعات قابل توجهي دارند .
مردم محلي منطقه ازجمله روستاهاي گندم كش ، اسلام آباد ، قلعه عزيزي،باغ تيلكان ، برآفتاب ، سرقنات ، چيتاب، صالحان ، جوزارو …. باتوجه به آگاهي از آوازه و شهرت دناوديگر مناطق حفاظتي تاحدود قابل قبولي اشراف به اهداف سازمان، خصوصا حفاظت از گونه هاي جانوري دارند . مردم منطقه علاوه بر قبول همكاري ، مشوق محيط زيست درحفاظت ازآن عرصه و ديگر عرصه هاي پيراموني مي باشند .
باتوجه به مطالعات و بررسيهاي بعمل آمده منطقه پيشنهادي ازهرحيث (وجود گونه هاي جانوري و گياهي ، وجود زيستگاههاي حائز اهميت ، وجود پناهگاههاو جانپناههاي طبيعي و…..) بهتر و مساعدتراز عرصه هاي پيراموني است و زمينه رشد ونمورستنيها، تكثير وازدياد گونه هاي جانوري دراين عرصه بهتراز ديگرعرصه هاي اطراف مي باشد .
ازآنجائيكه ازحداقل پنجاه سال گذشته ، عشايرمنطقه بويژه درزمان ييلاق بصورت سنتي و عرفي ازمراتع آن استفاده نموده و هم اكنون نيز به مدت حدود يكصدروز در فصل چرا از مراتع آن منطقه بهره گيري مي نمايند ، به نظر مي رسد اولين مدعيان ذينفع كه خوددرچندسال اول حفاظت بعنوان عامل بازدارنده نقش منفي وبازدارندگي خودرانشان مي دهند ، همين عشاير باشند ولاغير .
باتوجه به اطلاعات اخذشده از مردم محلي و ريش سفيدان منطقه ، هيچ يك از عشاير موجوددرمحدوده پيشنهادي فاقد طرح مرتعداري بوده كه با اثبات اين موضوع ازسوي منابع طبيعي و هماهنگي با مراجع ذيصلاح استاني نسبت به اخراج دامداران فاقد طرح وپروانه مرتعداري از منطقه و استقرار آنها درمحيطهاي طبيعي پيراموني ، اقدام به رفع يا كاهش اين گروه از عوامل بازدارنده وتهديدكننده درمدت زمان كوتاهي خواهيم بود .
البته تنويرافكارعمومي ، بكارگيري نيروهاي تحصيلكرده بومي منطقه درقالب نيروهاي كارمعين ، قراردادي و …..ارتباط تنگاتنگ با مسئولين و ريش سفيدان محلي ازجمله راهكارها وعوامل مهم درتعديل وكاهش عوامل بازدارنده به شمار مي روند .
به دليل وجود جاده هاي آسفالته دسترسي به نواحي شمالي و شرقي منطقه و جاده هاي خاكي قديمي موجوددرآن ، دسترسي به منطقه درهربرهه اززمان امكان پذيرمي باشد . البته باتوجه به ريزش برف و باران در فصل زمستان ، طغيان رودخانه چنار و آب دره معروف به بن دره و لغزندگي دربعضي از نقاط جاده هاي خاكي درون منطقه ، بامشكلات كمي مواجه هستيم كه با گذشت زمان و مرمت جاده ها اين مشكلات نيز برطرف خواهدشد .
مالكيت اكثريت عرصه هاي منطقه دولتي است كه اين مهم ضمن هماهنگي با منابع طبيعي استان پيگيري و نتيجه اعلام خواهدشد .
منابع حمايت كننده حيات وحش در زيستگاه شامل امنيت ، پناه، منابع آبي ، منابع غذايي مورد دسترسي و ارزيابي قرار گرفته ودرپنج كلاس خيلي خوب – خوب – متوسط – كم – ناچيز مورد طبقه بندي قرار گيرد .
حدود اربعه
شمالا:
– تقاطع جاده خاكي سرچناربا رودخانه چنار(شرق روستاي بن دره)درامتدادرودخانه به طرف شرق تامحل تلاقي رودخانه مذكور باجاده آسفالته قديمي سرچناربه چيتاب وازآن نقطه به موازات جاده تاپل برم بره شور.
شرقا:
– ازپل برم بره شور درامتداد دره مذكور تا امتداد خط الرس ارتفاعات كوه باغات (خشك آخور) بطرف جنوب تا 700 متري ضلع غربي تقاطع جاده خاكي جوزار- نرم آب – بن دره . (رعايت حريم هفتصدمتري شرق روستاي جوزارتاتقاطع جاده مذكور )
جنوبا:
– از700 متري ضلع غربي تقاطع جاده خاكي جوزار- نرم آب – بن دره(رعايت حريم هفتصدمتري شرق روستاي جوزارتاتقاطع جاده مذكور )بطرف غرب درامتداد همان جاده تامنبع آب سرچنار.
غربا :
– از منبع آب سرچناردرامتداد همان جاده بطرف شمال بعداز گذشتن از روستاي سرچناروازآن نقطه تا تقاطع جاده خاكي سرچناربارودخانه چنار ( شرق روستاي بن دره ) .
كوه سيوك نرم آب
بهترين سواحل تايلند
۱۰ پاساژ برتر بانكوك