ساري

ساري پايگاه آغامحمدخان كمي پيش از تاجگذاري قاجار بوده است. ساري به سه منطقهٔ شهري تقسيم مي‌شود و طبق سرشماري ۱۳۹۰، جمعيت آن ۲۹۶٫۴۱۷ نفر بوده‌است.

پيشينه

ساري از جمله شهرهاي بسيار قديمي ايران است. بناي ساري مركزاستان مازندران را بر اساس نوشته حمد الله مستوفي و ديگر مورخان به تهمورث ديوبند از پادشاهان اساطيري ايران، عده‌اي به فريدون شاه پيشدادي و برخي هم به توس پسر نوذر نسبت مي‌دهند. ساري در قرن اول هجري به دست فرخان ابن دابويه بربري محله‌اي تجديد بناشده‌است.

ريشه نام ساري نامشخص است. چند گمانه‌زني غير علمي در اين مورد وجود دارد كه عبارت است از: يونانيان باستان آن را زادراكارتا، پايتخت تمدن هيركانيا، ذكر مي‌كنند، اشپيگل شرق‌شناس و نئونازيست آلماني آورده كه نام ساري كنوني برگرفته از نام قوم سائورو بوده كه پيش از اقوام آريايي به ايران در شهر باستاني اسرم، كه هم اكنون نام دهي در ۱۰ كيلومتري ساري است، زندگي مي‌كرده‌اند. ادوارد پولاك گمان دارد كه نام ساري دگرگوني واژگاني سادراكارتا مي‌باشد،دكتر اسلامي نيز در كتاب خويش نوشته كه احتمال آنكه زادراكارتا از نام زردگرد، باشد نيز است. در كتاب تاريخ باستان نام سارو به معني شهر زرد براي ساري به كار مي‌رود؛ كه دليل آن را وجود درختان متعدد مركبات خصوصاً نارنج و ليمو مي‌داند. همچنين ذكر مي‌كند كه احتمالاً زادراكارتا و سارو يكي هستند. ظهيرالدين مرعشي نيز در كتاب «تاريخ طبرستان و رويان و مازندران» به روايت نوشته است كه فرخان بزرگ شهر ساري را به نام فرزندش، سارويه ساخته است.

جغرافياي ساري

نقشهٔ آب و هوايي ايران؛ شهر ساري در شمال كشور قرار گرفته و آب و هواي آن خزري است.
شهر ساري واقع در كوهپايه‌هاي رشته كوه البرز داراي دو بخش كوهستاني و دشت مي‌باشد در طول جغرافيايي ۵۳ درجه و ۵ دقيقه و عرض ۳۶ درجه و ۴ دقيقه از خاور به فاصله حدود ۱۰ كيلومتر به شهرسورك و شمال خاوري به فاصله حدود ۲۵ كيلومتر به نكا و به فاصله ۴۵ كيلومتر به بهشهر و ۱۳۰ كيلومتر به گرگان و ۶۹۰ كيلومتر به مشهد و از شمال به فاصله ۳۵ كيلومتر به درياي مازندران و از شمال باختري به فرح آباد و جويبار و لاريم و از جنوب باختري به فاصله ۲۲ كيلومتر به قائمشهر و از باختر به بابل به فاصله تقريبي ۳۰ و آمل به فاصله تقريبي ۶۰ كيلومتر و از جنوب به فاصله ۳۰ كيلومتر به سد شهيد رجايي (سليمان تنگه) و دهكده آرامش و بوسيله آزادراه در حال ساخت كياسر به فاصله تقريبي ۸۰ كيلومتر به ديباج و از آنجا به شهرستان‌هاي دامغان و مهديشهر و همچنين شهرسمنان (تقريباً ۱۲۰ كيلومتر) محدود است. همچنين ساري به فاصله كمتر از ۱۵۰ كيلومتر از تهران واقع گرديده و توسط جاده فيروزكوه ۲۶۵ كيلومتر و توسط جاده هراز ۲۵۰ كيلومتر و به وسيله راه آهن شمال ۳۵۴ كيلومتر با تهران فاصله دارد.

آب و هوا
آب و هواي شهر ساري در تابستان‌ها معتدل و نمناك و در زمستان‌ها نسبتاً سرد و خشك است. همچنين بخش‌هاي جنوبي كوهستاني اين شهر داراي زمستان‌هاي دراز و بسيار سرد مي‌باشد. در طي چند ساله اخير سردترين دماي اين شهر در زمستان ۱۲-(زمستان سال ۱۳۸۶)و در تابستان ۴۰+(تابستان ۱۳۸۳) بوده‌است.

مردم
زبان

زبان مادري مردم مازندران زبان طبري است.
زبان عمده مردم ساري تا دوره صفويان فقط زبان طبري (مازندراني) بود ولي با از بين رفتن سلسله باونديان كه حامي زبان طبري بود اين زبان از رسميت افتاد و خويشاوند نزديك آن زبان فارسي جايگزين آن شد. تا قبل از سقوط باونديان زبان مازندراني با خط پهلوي نگاشته مي‌شد و هنوز هم در گنبد لاجيم يا برج رسكت نمونه آن موجود است.

مذهب
قاطبه مردم ساري مسلمان و پيرو مذهب شيعه دوازده‌امامي مي‌باشند.

جمعيت

جمعيت شهر ساري بر اساس نتايج سرشماري عمومي نفوس و مسكن سال ۱۳۹۰، ۲۹۶٬۴۱۷ نفر بوده است كه از سال ۸۵ تا به حال ۲٫۵۵ درصد رشد داشته است.