سرانجام پس از مذاكرات طولاني جمهوري اسلامي ايران و گروه ۱+۵ (چين، فرانسه، آلمان، فدراسيون روسيه، انگليس و ايالات متحده آمريكا و نماينده عالي اتحاد اروپايي در امور خارجي و سياست امنيتي) موفق به توافق هسته‌اي شدند. در اين نوشتار با مطالعه متن كامل برنامه جامع اقدام مشترك به تبيين حقوق ايران در توافق هسته‌اي مي‌پردازيم:
بطور اجمال جمهوري اسلامي ايران در توافق ياد شده، در دو بخش، حق استفاده صلح‌آميز از انرژي هسته‌اي و رفع تحريم‌ها حقوقي را كسب كرده كه به ترتيب هر يك از آنها را مورد مطالعه و مداقه قرار مي‌دهيم:
بخش الف: حق استفاده صلح‌آميز از انرژي هسته‌اي
براساس شق (د) مقدمه برجام، ايران حق انرژي هسته‌اي جهت مقاصد صلح‌آميز را طبق مواد ذيربط معاهده عدم اشاعه هسته‌اي دارا است و به موجب قسمت الف بخش هسته‌اي نيز ايران فعاليت‌هاي غني‌سازي خود را بطور تدريجي استمرار خواهد بخشيد.
برابر بندهاي (۲و۳) برجام، ايران حق غني‌سازي اورانيوم با تعداد ۵۰۶۰ سانتريفيوژ IR-1 را در نطنز دارد و حق تحقيق و توسعه غني‌سازي بدون انباشت اورانيوم غني شده براي ايران محفوظ است. براساس شق (۶) تأسيسات فردو به يك مركز هسته‌اي، فيزيك و فناوري تبديل مي‌شود و همكاري بين‌المللي از جمله به شكل سرمايه‌گذاري‌هاي مشترك علمي در حوزه‌هاي تحقيقاتي مورد توافق ايجاد خواهد شد.
در شق (۴) برجام به ايران حق توليد دستگاه‌هاي سانتريفيوژ پيشرفته صرفاً براي فعاليت‌هاي مشخص شده در برجام داده شده و از پايان سال هشتم، ايران آغاز به ساخت تعداد مورد توافقي از دستگاه‌هاي سانتريفيوژ IR-6 و IR-8 بدون روتورز خواهد كرد.
باز طراحي و بازساخت يك راكتور تحقيقاتي آب سنگين مدرنيزه شده در اراك يكي ديگر از امتيازات اعطايي گروه ۱+۵ به ايران اسلامي است، حسب قسمت (ب) برجام، ايران مبادرت به باز طراحي و بازساخت يك راكتور تحقيقاتي آب سنگين مدرنيزه شده در اراك براساس طراحي اوليه مورد توافق و در قالب يك همكاري بين‌المللي، اقدام خواهد كرد، كه با استفاده از سوخت غني شده تا ۶۷/۳ درصد فعاليت خواهد كرد. اين راكتور تحقيقاتي هسته‌اي صلح‌آميز و توليد راديو ايزوتوپ براي مقاصد پزشكي و صنعتي را پشتيباني خواهد كرد. در راستاي بند (۹) ايران برنامه دارد كه با همكاري گسترده‌تر بين‌المللي شامل تضمين عرضه سوخت، همگام با روندهاي پيشرفت فناوري بين‌المللي با اتكاي بر آب سبك براي راكتورهاي تحقيقاتي و توليد برق آينده خود حركت كند و فعاليت‌هاي جداسازي با هدف توليد راديو ايزوتوپ‌هاي پزشكي و صنعتي از نمونه‌هاي تابش ديده اورانيوم غني شده براي ايران تجويز شده است.
بخش ب ـ رفع تحريم‌ها
مطابق شق (۱۸) برجام، قطعنامه شوراي امنيت سازمان ملل متحد كه در تاريخ ۲۹/۴/۱۳۹۴ به تصويب رسيد تمام مفاد قطعنامه‌هاي قبلي شوراي امنيت درخصوص موضوع هسته‌اي ايران ۱۶۹۶ (۲۰۰۶)، ۱۷۳۷ (۲۰۰۶)، ۱۷۴۷ (۲۰۰۷)، ۱۸۰۳ (۲۰۰۸)، ۱۸۳۵ (۲۰۰۸)، ۱۹۲۹ (۲۰۱۰) و ۲۲۲۴ (۲۰۱۵) را همزمان با اجراي اقدامات توافق شده مرتبط با هسته‌اي توسط ايران، راستي‌آزمايي شده توسط آژانس لغو خواهد شد. اين لغو، شامل تمامي تحريم‌ها و تدابير محدود كننده در حوزه‌هاي زير كه در پيوست ۲ تشريح شده، خواهد بود:
الف ـ نقل و انتقالات مالي بين اشخاص و نهادهاي اروپايي، از جمله مؤسسات مالي و اشخاص و نهادهاي ايران از جمله مؤسسات مالي.
ب ـ فعاليت‌هاي بانكي، شامل ايجاد روابط كارگزاري بانكي جديد و افتتاح شعب و بانك‌هاي تابعه بانك‌هاي ايران در قلمرو كشورهاي عضو اتحاديه
ج ـ ارائه خدمات بيمه و بيمه اتكايي
دـ ارائه خدمات پيام‌رساني مالي (از جمله سوئيفت) براي افراد و اشخاص حقوقي نامبرده شده و الحاقيه ۱ پيوست ۲ شامل بانك مركزي جمهوري اسلامي و موسسات مالي ايراني.
ه ـ حمايت مالي از تجارت با ايران (اعتبارات صادراتي، تضامين، يا بيمه)
وـ تعهد به پرداخت وام‌هاي بلاعوض، خدمات مالي و وام‌هاي ترجيحي به دولت ايران
زـ معاملات راجع به اوراق مشاركت دولت ايران و اوراق تضمين شده توسط دولت
ح ـ واردات و حمل نفت، فرآورده‌هاي نفتي، گاز و فرآورده‌هاي پتروشيمي ايراني
ط ـ صادرات تجهيزات يا تكنولوژي كليدي براي بخش‌هاي نفت، گاز و پتروشيمي
ي ـ سرمايه گذاري در حوزه‌هاي نفت و گاز و پتروشيمي
ك ـ صادرات تجهيزات و تكنولوژي كليدي صنايع دريايي
ل ـ طراحي و ساخت كشتي‌هاي باري و تانكرهاي نفتي
۲ـ ارائه خدمات پرچم و تعيين وضعيت (classification)
ن ـ دسترسي به فرودگاه‌هاي اتحاديه اروپايي براي هواپيماهاي باري ايران
س ـ صادرات طلا، فلزات گرانبها و الماس
ع ـ تحويل مسكوكات و اسكناس ايران
ف ـ صادرات گرافيت، فلزات خام و نيمه ساخته مانند آلومينيوم و فولاد و صادرات نرم‌افزار براي يكپارچه‌سازي فرآيندهاي صنعتي
ذ ـ لغو فهرست اشخاص حقيقي، حقوقي و نهادها (مسدود شدن اموال و ممنوعيت ويزا) مذكور در الحاقيه ۱ پيوست شماره ۲
ق ـ خدمات تبعي براي هر يك از گروه‌هاي فوق.
مطابق مفاد ۲ بر جام ايالات متحده آمريكا منطبق با برجام اعمال تحريم‌هاي مشخص شده در پيوست ۲ را با اثربخشي همزمان با اجراي اقدامات توافق شده مرتبط با هسته‌اي توسط ايران به نحو مشخص در پيوست ۵، كه توسط آژانس راستي آزمايي شده باشد، متوقف ساخته و به اين توقف ادامه خواهد داد و اين تحريم‌ها شامل حوزه‌هاي زير، به نحوي كه در پيوست دو تشريح شده مي‌شود:
الف ـ معاملات مالي و بانكي با بانك‌ها و موسسات مالي ايراني مشخص شده در پيوست ۲، از جمله بانك مركزي ايران و افراد و موجوديت‌هايي كه به عنوان دولت ايران در فهرست specially Designated National and Blacked person مشخص شده‌اند، به نحوي كه در الحاقيه ۳ پيوست ۲ آمده است و شامل افتتاح و نگهداري حساب‌هاي واسطه نزد موسسات مالي غير آمريكايي، سرمايه‌گذاري، خريد و فروش ارز و افتتاح اعتبارات اسنادي
ب ـ معاملات به ريال ايران
ج ـ ارائه اسكناس دلار آمريكايي به دولت ايران
د ـ محدوديت‌هاي تجارت دوجانبه بر درآمدهاي ايران در خارج از كشور شامل محدوديت‌ها بر نقل و انتقالات درآمدها
ه ـ خريد پذيره‌نويسي يا تسهيل معاملات راجع به ديون حاكميتي ايران شامل اوراق قرضه دولتي
وـ خدمات پيام‌رساني به بانك مركزي ايران و موسسات مالي ايراني به نحو مندرج در الحاقيه شماره ۳ پيوست ۲
زـ خدمات بيمه‌اي يا بيمه اتكايي
ح ـ (توقف) تلاش براي كاهش فروش نفت ايران
ط ـ سرمايه گذاري شامل مشاركت در سرمايه‌گذاري‌هاي مشترك، كالا، خدمات، اطلاعات، فناوري و دانش و كمك فني براي بخش‌هاي نفت، گاز و پتروشيمي
ي ـ خريد، تحصيل، فروش، حمل و نقل يا بازاريابي نفت، محصولات پتروشيمي يا گاز طبيعي از ايران
ك ـ صادرات فرش يا عرضه فرآورده‌هاي نفتي تصفيه شده و فرآورده‌هاي پتروشيمي به ايران
ل ـ معاملات در حوزه انرژي ايران
۳ ـ معاملات با بخش‌هاي كشتيراني و كشتي‌سازي و عاملان بنادر ايران
ن ـ خريد و فروش طلا و ساير فلزات گرانبها
س ـ خريد و فروش گرافيت، فلزات خام يا نيمه ساخته مانند آلومينيوم، فولاد، زغال‌سنگ و نرم افزار براي يكپارچه‌سازي فرآيندهاي صنعتي
۴ـ فروش عرضه يا انتقال كالا و خدمات مورد استفاده در ارتباط با بخش خودروسازي ايران
ف ـ تحريم‌هاي راجع به خدمات تبعي در مورد هر يك از گروه‌هاي فوق
ذ ـ برداشتن نام افراد و اشخاص حقيقي و حقوقي به شرح مندرج در الحاقيه ۳ پيوست ۲ از فهرست SDN؛ يا ليست اشخاص تحريمي غير SDN
ق ـ لغو دستورات اجرايي ۱۳۵۷۴، ۱۳۵۹۰، ۱۳۶۲۲ و ۱۳۶۴۵ و بخش‌هاي ۵ تا ۷ و ۱۵ دستورالعمل اجرايي ۱۳۶۲۸در قسمت ۲۲، برجام نيز ايالات متحده آمريكا به نحو مشخص شده در پيوست ۲ و منطبق با پيوست ۵، اجازه فروش هواپيماهاي مسافربري و قطعات و خدمات مربوطه به ايران را صادر خواهد كرد و بر اساس بند (۲۳) برجام نيز، هشت سال پس از روز توافق، يا در زماني كه آژانس به نتيجه‌گيري گسترده‌تر خود مبنـي بر اينكه مراد هسته‌اي در ايران در فعاليت‌هاي صلح‌آميز باقي مي‌ماند، هر كدام كه زودتر باشد، ايالات متحده اقدام مقتضي را براي لغو يا تغيير به منظور اجرا كردن لغو تحريم‌هاي مشخص شده در پيوســت ۲ درخصوص دستــيابي به اقلام و خدمات مرتبط با هسته‌اي براي فعـاليت‌هاي هسته‌اي مندرج در برجام، منطبق با رويكرد ايالات متحده نسبت به ساير دولت‌هاي غير دارنده سلاح هسته‌اي تحت معاهده عدم اشاعه اقدام خواهد كرد.به موجب شق ۲۴ برجام، اتحاديه اروپايي، كشورهاي آلمان، انگليس و فرانسه و نيز ايالات متحده فهرست كامل و جامعي از تحريم‌ها يا اقدامات محدوديت‌ساز مرتبط با هسته‌اي را مشخص مي‌كنند و آنها را منطبق با پيوست ۵ لغو خواهند كرد.
عدم امكان بازگرداندن يا تحميل مجدد تحريم‌ها، بر اساس بند ۲۵ برجام پيش‌بيني شده است در اين‌خصوص بند مزبور مقررمي‌دارد، اتحاديه اروپايي از بازگرداندن يا تحميل مجدد تحريم‌هايي كه اجراي آنها را وفق برجام لغو كرده است، خودداري مي‌كند و هيچ‌گونه تحريـم جديد هسته‌اي شوراي امنيت و هيچ‌گونه تحريم جديد اتحاديه اروپايي وجود نخواهد داشت و ايالات متحده، با حسن نيت نهايت تلاش خود را براي دوام برجام و پيشگيري از ايجاد تداخل در تحقق متمتع شدن ايران از لغو تحريم‌هاي مشخص شده در پيوست ۲ به عمل خواهد آورد و دولت ايالات متحده، از بازگرداندن يا تحميل مجدد تحريم‌هاي مشخص شده در پيوست ۲ كه اعمال آنها وفق برجام متوقف كرده است، خودداري مي‌كند و برقراري چنين تحريم‌هايي مبنايي براي توقف كلي يا جزئي اجراي تعهدات خود وفق برجام، براي ايران خواهد بود.
مشاركت اتحاديه اروپايي و كشورهاي گروه ۱+۵ و شركاي بين‌المللي با ايران، يكي ديگر از دستاوردهاي توافق هسته‌اي البته به موجب بند (۳۲) برجام، اتحاديه اروپايي و كشورهاي گروه۱+۵ و شركاي بين‌المللي با ايران، در پروژه‌هاي مشترك در زمينه فناوري هسته‌اي صلح آميز از جمله نيروگاه هسته‌اي، راكتورهاي تحقيقاتي، توليد سوخت، تحقيق و توسعه پيشرفته مشترك مورد توافق همانند گداخت هسته‌اي، ايجاد مركز پزشكي هسته‌اي منطقه‌اي با فناوري پيشرفته روز، آموزش افراد، ايمني و امنيت هسته‌اي و حفاظت محيط ـ زيستي، به نحو مندرج در پيوست۳، از جمله از طريق پروژه هاي همكاري فني آژانس، تعامل خواهند كرد وآنان تدابير لازم براي اجراي اين پروژه‌ها را به نحو مقتضي اتخاذ خواهند كرد.
در پايان از تيم هسته‌اي جمهوري اسلامي ايران و علي‌الخصوص وزير باكفايت امور خارجه به جهت فراهم آوردن اين دستاورد ملي تقدير و قدرداني مي‌گردد.
كوه سيوك نرم آب
بهترين سواحل تايلند
چندش آورترين غذاهاي جهان
۱۰ پاساژ برتر بانكوك