قلعه و غارهاي تاريخي خربس

در پانزده كيلومتري شهر قشم، در مسير راهي كه به منطقه باستاني خربز يا خربس و سپس به بندر سوزا منتهي مي شه، يك رشته كوه طولاني وجود داره كه در دل آن معماري صخره اي شگفتي قرار داره. ورود به اين فضاي صخره اي از طريق روزنه هاي غار مانندي ممكنه كه تعداد آن ها به نُه روزن در سه رديف مي رسه. در ريف بالا شش، در حاشيهٔ وسط دو و در پايين يك روزن تعبيه شده .اين غارها كه از پديده هاي كهن زمين شناختي به شمار مي رن همراه با ديگر پديده ها و كوه ها و خود جزيره قشم دنباله چين خوردگي هاي رشته كوه هاي زاگرس هستن كه در هزاره هاي گذشته از زير آب بيرون اومدن. اين غارها از درون با مجموعه دهليزها وتالارها و اتاق هاي متعدد و چشمه ها و روزنه هاي گوناگوني كه رو به شمال و جنوب قرار دارن، مؤيد حضور مردماني از دوران هاي كهن در اين جزيره هستند. پيداست كه دست آدميان به مرور زمان و به منظوركاربردهاي گوناگون شكل و سيماي اين غارها و ديواره هاي آنها رو دگرگون ساخته و مناسب نيازهاي خود در آورده. در پشت روزنه ها، تالاري در دل صخره و سنگ حفر شده. سقف تالار مسطحه. اين تالار محل به جاي آوردن مراسم مذهبي ويژه اي براي بزرگداشت درگذشتگان، و به احتمال بسيار قوي مركز پرستش «ايزدمهر» يا «ميترا» بوده. بررسي اجمالي و جزئيات داخليش، نشانگر احداث آن در دوره مادهاست. هم جواري اين محل با شهر باستاني خربس نشون مي ده كه در دوره مادها يه تمدن بزرگ پيشرفته در جزيره قشم وجود داشته.