كوه باز با ارتفاع 2449 متر در شمال بخش فين از توابع بندرعباس قرار دارد. اين كوه داراي خط الراسي پيوسته با كشيدگي از غرب به شرق مي باشد. دامنه ها ي جنوبي اين كوه پر شيب و در شمال با دره ها و بريدگيهاي ناشناخته احاطه شده است. كانون هاي زيستي منطقه عبارتند از : فين، مارم، تيربوئيه، پشتنگ، كهتك، باغستان، گهره، قطب آباد. قله اصلي اين بلندي تقريبا در مركز خط الراس واقع شده است.
كوه باز يكي از بلندترين كوه هاي فين است كه به اعتقاد بنده طلاي زرنگار فين همين كوه باز است. كوه باز از روستاي ناركان شروع و به روستاي مزدون- چلو- گلدنو – دمتنگ مصري – دازان – باغستان – كهنه بالا – مينگو – كهتك – تربكستان -تربوييه و به تنگحيدري ختم مي شود. كوه باز با ارتفاع 2500 يا 2485 متر كه طبق اظهار كوهنوردان هرمزگاني كه موفق به صعود چندين قلل كوه باز شده اند 2485 متر يكي از قلل را تأييد كرده اند. كوه باز داراي شش قله است بنامهاي كلات مغ با ارتفاع 2350 متر ، كلات بي نصري با ارتفاع 2305 متر، كلات پهن، كلات جفتي، كلات ريز، كلات غار 2485 متر .
كوه باز داراي دو آبگير مهم است، يكي از اين آبگيرها بنگر بينصري است كه تقريبا پايين كلات بي نصري است يكي ديگر از آبگيرها بنگر هفتايي است كه هفت بنگر پشت سر هم است كه در معدن كهتك قرار دارد و داراي راه صعب العبوري است. كوه باز داراي سه معدن بنامهاي گُهره – معدن باغستان – معدن كهتك است. گياهان دارويي كوه باز مانند مور – دريم خاش و يا پيچ ( درمنه) -دريم خري – آويشن استكو كوهي – مرزنگوش – گنجر – گل گن ( گل بنه ) – هفت برگ – زيره -گوزير است كه به وفور يافت مي شود همچنين درختان موجود در كوه باز شامل زيتون كوهي – بادام وحشي – اَرچن – اَورز و درخت رز مي باشد .
پوشش جانوري منطقه عبارت است از بز كوهي، خرس، پلنگ، – روباه و … از حيواناتي هستند كه در كوه باز زندگي مي كنند پرندگاني چون كبك و تيهو ، گنال و عالي سي يوهم از جمله پرندگاني هستند كه دركوه باز يافت مي شود. راههاي صعود به كوه باز تنگ در بيد تنگ گلدنو – تنگ مصري – تنگ دازان -تنگ كهتك – و تنگ تربوئيه است.
در سال 1387 به عنوان منطقه حفاظت شده پيشنهاد و سپس طبق مصوبه 352 در تاريخ 14/9/89 به عنوان منطقه حفاظت شده باز آگهي رسمي گرديد.
موقعيت عمومي منطقه
كوه باز در شمال استان هرمزگان و در حوزه سياسي شهرستان بندر عباس قرار دارد . اين منطقه جغرافيائي در بين دو محور ارتباطي جاده ترانزيتي بندرعباس سيرجان در سمت شرق و خط راه آهن بندرعباس – بافق در سمت غرب و جنوب به صورت كشيده قرار دارد . در بخشهاي حنوبي و شمالي آن نيز جاده ارتباطي روستايي منطقه را احاطه نموده است . اين منطقه در كيلومتر 80 جاده بندرعباس – سيرجان و درموقعيت جغرافيايي حد فاصل مدار N2743 تا N2748 عرض شمالي و E5535 تا E5601 طول شرقي واقع شده است .
واقع شده است.
وسعت منطقه: 34109 هكتار
ويژ گي و سيماي عمومي منطقه(شامل وضعيت توپوگرافي،چشم انداز، پوشش گياهي و گونه هاي شاخص گياهي، وضعيت عمومي حيات وحش و گونه هاي شاخص و كريدور ها)
اقليم
منطقه باز به دليل ساختار كوهستاني از آب و هواي معتدل تري نسبت به اراضي پيراموني خود برخوردار است . به طور كلي آب و هواي منطقه در رديف گرم وخشك بوده و درارتفاعات زمستان ها سرد و تابستان ها معتدل مي باشد. ميزان نزولات آسماني اين منطقه بين200 تا 250 ميلي متر بارندگي، درسال گزارش شده است .
زمين شناسي
زون زاگرس چين خورده ، بزرگترين واحد ساختماني ايران بوده كه با روند شمال غرب – جنوب شرقي در شمال خليج فارس و دشتها آنها ادامه دارد. با توجه به نظريه غالب زمين شناسان ، فشارهايي كه از جانب صفحه عربستان به فلات ايران مي شود موجب ايجاد چين خوردگي هاي زاگرس و ايجاد گسل هاي متعددي در جنوب و جنوب غربي ايران شده است . كه با توجه به موقعيت منطقه استان هرمزگان كه در منتهي اليه جنوب و جنوب شرقي گسل زاگرس واقع شده است تحت تاثير آن قرار گرفته و باعث به وجود آمدن ناهمواري هاي متعدد شده است . از نظر ساختار ، سازندها داراي تنوع زيادي است در بخش هاي مرتفع و پر شيب حوزه سازندهاي آسماري جهرم ، آهك گوري ، رازك ميشان و بصورت محدود سازند بختياري وجود دارد كه سنگ شناسي آنها شامل آهك دولوميتي ، آهك ريفي ، مارن سيلتي و آهك سيلتي مارن و واريزه هاي مسطحي شيل و كنگلومرا است . تنوع ساختاري فوق باعث شده است كه بيرون زدگي هاي سنگي فراوان پرتگاه ها و دامنه هاي واريزه اي به اشكال و جهات مختلف در منطقه ديده شود .
سيماي طبيعي
كوه باز كه بصورت يك بيضي كاملاً كشيده در منطقه واقع شده است خود مجموعه اي از كوه هاي فارياب، مزدان، كوه بشكارو – كوه دم تنگ ، كوه كهتك و كوه بوتك بوده و بترتيب از شرق به غرب كشيده شده است. بيشترين ارتفاع آن قله كوه باز در ميانه ارتفاعات با 2476 متر بلندي از سطح دريا مي باشد . تغييرات ارتفاعي آن از حدود 700 متر در منطقه فارياب شروع شده و با يك شيب تند به ارتفاعات بالاي 2000 متر مي رسد . طول منطقه در حدود 35 كيلومتر و بيشترين عرض آن نيز در حدود 9 كيلومتر است .
كوه باز كه با شيب بسيار تند در دامنه جنوبي و نيز شمالي كشيده شده است بسيار صعب العبور بوده و صعود به ارتفاعات آن به سهولت امكان پذير نيست . همچنين به علت شيب تند منطقه در زمان بارندگي فرسايش آبي بسيار مخرب و تاثير گذار است .
پوشش گياهي
پوشش گياهي منطقه به يمن تغييرات ارتفاعي و تغييرات شديد آب و هوائي و ادافيكيو در پي آن تغييرات ليتو لوژيكي و ساير عوامل ، از تنوع بسيار زيادي برخوردار است . از گونه هاي خليج عماني همچون انواع كهورProsopis sp. ، كنارZiziphussp و سپس گونه هائي همچون كسور P. atlanticacabulica ، بنه Pistaciaatlantica ، انجير كوهي Ficusjohamis ، بادام كوهي Amygdalusscoparia و سپس به ، كيكم Acer monspessulanum ، ارس Juniperusexcelsa، زيتون وحشي Oleaoucheri ، گون Astragalus sp. تغيير مي كند و اين تغييرات پوشش گياهي در دامنه جنوبي كندتر و با تراكم كمتر و در ارتفاعات و دامنه شمالي اين تغييرات شديد تر و با تراكم پوشش گياهي بيشتر مشاهده مي گردد . كه اين تغييرات پوشش گياهي به تبع خود تغييرات و پراكنش جانوري و گونه هاي مختلف را در پي دارد .
پراكنش جانوري
وجود ارتفاعات ، تپه ماهورها و دشتهاي اين منطقه شرايط زيستگاهي مناسبي رابراي گونه هاي مختلف فراهم ساخته است، قوچ وميشOvissp، كل وبز Capra aegagrus، پلنگPanderapardus، گربه وحشيFelissilvestris، كفتارHyaena h.، شغالcanisaureus، روباه معموليVulpes v.، تشيHystrixindica، خرگوشLepuscapensis وگراز Susscoroaازمهمترين پستانداران منطقه مي باشد .
ازبين پرندگان تيهو AmmoperdixGriseogularisوكبكAlectorischukarازفراوان ترين ومهمترين گونه هاي قابل شكار منطقه بوده ومي توان از پرندگاني نظير هماgypaetusbarbatus، دالAegypiusmonachus، دليجهFalco tinnunculus، سارگپه ها(Buzzard )، سسك ها( Warbler)، زنبورخورها(Bee-eater)، سنگ چشم ها (Shrike)، داركوب ها (Woodpecker)، چك چك ها( Wheatear) وغيره …… نيز نام برد. ازخزندگان مي توان افعي ها (Viper )، مارجعفريEchiscarinatus، وانواع مارمولك ( Lizard )اشاره كرد .
جاذبه هاي اكوتوريستي
اين منطقه به علت نزديك بودن با محورهاي ارتباطي جاده بندرعباس – سيرجان و راه آهن بندرعباس بافق و نيز جاده توسعه شمال و جنوبي آن مي تواند از نظر دسترسي بسيار با اهميت باشد و از پتانسيل بالايي همچون كوهنوردي ، كوهپيمايي ، تحقيقات گياه شناسي ، زمين شناسي ، و اكولوژيكي برخوردار مي باشد .
وضعيت عمومي اقتصادي اجتماعي
شهرستانهاي بندرعباس و حاجي آباد دو كانون بزرگ زيستي اطراف منطقه به شمار مي روند. اين دو مركز بر اساس سرشماري نفوس و مسكن سال 1385 به ترتيب 119486 و 15056 خانوار و 498644 و 62442 نفر جمعيت دارند . كوه باز از جنوب در محدوده روستاهاي گهره – چلو – فارياب – دم تنگ – باغستان – منگوئيه – كهتك – تيزج – تربوئيه و از شمال با روستاهاي پشت تنگ ، مورك ، گرو ، نارنگان ، مزدان محصور شده است .
تعارضات مهم منطقه
– منطقه كوه باز به علت ارتفاعات تند و صعب العبور بودن آن با تعارض چنداني روبرو نبوده و تنها محصور شده در بين محورهاي ارتباطي جنوب به شمال باعث جزيره اي شدن آن شده است .
– شكار بي رويه.
– وجود معادن در منطقه.
– بهره برداري سنتي دامداري و عشايري و نيز فعاليت هاي كشاورزي و پراكندگي مناطق مسكوني انساني تنها در دامنه ها وجود دارد . لذا اين منطقه از نظر توسعه و دست اندازي هاي انساني بسيار بكر باقي مانده است .
تجهيزات و امكانات
اين منطقه فاقد هر گونه امكانات مي باشد.
ساير ملاحظات
اين منطقه به علت يكپارچي و بكر بودن عدم توسعه يافتگي و عدم دست اندازي هاي انساني ، و عدم تعارضات و محدوديت راههاي دسترسي به مناطق عمق آن و حفاظت آن سهل الوصول بنظر مي رسد .
تنوع زيستي و اقليمي اين منطقه به علت تغييرات شديد ارتفاعي، باعث تنوع پوشش گياهي و تنوع جانوري را شده است كه از نظر ارزشهاي حفاظتي بسيار با اهميت مي باشد .
اين منطقه به علت شباهت ساختار زمين شناختي و صعب العبور بودن ، تاكنون مورد توجه فعاليت هاي توسعه اي اقتصادي اجتماعي همچون دامداري كشاورزي صنعتي و معدني نبوده است . لذا نمي توان حفاظت آنرا مانعي بر سر توسعه منطقه دانست و از طرفي به علت حفظ ارزش هاي اكولوژيكي و زيست محيطي و ايجاد جاذبه هاي طبيعي گردشگري مي تواند فشار محدوديت هاي اكولوژيكي را در مناطق اطراف كاهش داده و پايه اي براي توسعه هرچه بيشتر مناطق اطراف باشد .
كوه سيوك نرم آب
بهترين سواحل تايلند
چندش آورترين غذاهاي جهان
۱۰ پاساژ برتر بانكوك